در دنیای امروز کمتر کسی یافت می شود که خواسته یا ناخواسته به نحوی از شبکه های کامپیوتری استفاده نکند. تلفنهای هوشمند و ارتباط اینترتی، نرم افزارهای اداری و… نمونه های از شبکه های کامپیوتری می باشند که اکنون جزئی از زندگی روزمزه شده اند.
اما تعریف شبکه کامپیوتری چیست؟
به صورت ساده مجموعه ای از سیستمهای کامپیوتری، تجهیزات ارتباطی و نرم افزارها که به جهت اشتراک منابع و برقراری ارتباط بین کاربران طراحی و راه اندازی شده اند را شبکه گویند.
شبکه به طور کلی به دو بخش پسیو و اکتیو تقسیم می شود. منظور از پسیو در شبکه زیرساخت شبکه شامل کابل، فیبر، رک، سوکت و نظایر آن می باشد و در اصطلاح رایج هر آنچه مربوط به بهره برداری از شبکه بوده و نیاز به تنظیم تجهیزات اکتیو مانند سوئیچ، روتر، فایروال و … می شود را اکتیو گویند
دسته بندی شبکه های کامپیوتری بر اساس ابعاد :
شبکه های کامپیوتری را می توان بر اساس استانداردهای مختلفی دسته بندی نمود از جمله این استانداردها دسته بندی بر اساس ابعاد گستردگی شبکه‌های کامپیوتری است. این دسته بندی به ترتیب زیر می‌باشد :
- LAN – Local Area Networkابعاد این نوع شبکه در سطح یک ساختمان می باشد. در LAN از استانداردهایی نظیر Ethernet IEEE 802.3) ) IEEE 802.11) ) استفاده می شود. امروزه اغلب شبکه های سازمانی در رده شبکه های LAN قرار می‌گیرند.
- WAN – Wide Area Network شبکه های گسترده یا WAN امکان اتصال شبکه های مختلف که از لحاظ جغرافیایی از یکدیگر جدا هستند را فراهم می‌کنند. به طور مثال اتصال شعب یک سازمان با دفتر مرکزی از طریق لینک های وایرلس Point-to-Point و یا با استفاده از MPLS . بزرگترین شبکه WAN در حال حاضر شبکه جهانی اینترنت می باشد.
- WLAN – Wireless LAN به یک شبکه بی سیم در ابعاد یک LAN گفته می شود. فراهم آوردن امکان اتصال به اینترنت از طریق وای فای در یک مجتمع تجاری، از این دست شبکه‌ها می‌باشد.
- SAN – Storage Area Networkشبکه ای است که برای اتصال مطمئن و تبادل پرسرعت اطلاعات بین سرور و دستگاه های ذخیره ساز با استفاده از فیبر نوری ایجاد می شود.
انواع دیگر دسته بندی شبکه های کامپیوتری که کمتر در اصطلاحات فنی مورد استفاده قرار می گیرند به ترتیب زیر است :
- CAN – Campuse Area Networkبه مجموعه ای از شبکه های LAN متصل به هم در یک محوطه با ابعاد تا 10 کیلومتر، که هر کدام از این شبکه های LAN مربوط به یک ساختمان می باشد گفته می‌شود. به طور مثال شبکه های در ابعاد یک پردیس دانشگاهی یا شهرک صنعتی
- MAN – Metropolitan Area Networkکمی بزرگتر از یک CAN و کوچکتر از یک WAN، شبکه ای است که در بخشی از یک ناحیه شهری پیاده سازی می شود.
- PAN – Personal Area Networkشبکه های کوچکتر از LAN ، به طور مثال اتصال دوربین با لپ تاپ از طریق کابل USB و اتصال گوشی تلفن همراه با دستگاه پخش خودرو از طریق Bluetooth که به آن WPAN نیز اطلاق می‌شود.
تقسیم بندی شبکه های کامپیوتری از لحاظ زیرساخت منابع:
شبکه های کامپیوتری عموماً به دو دسته Peer-to-Peer و Client/Server تقسیم می شوند :
شبکه های Peer-to-Peer: در این نوع شبکه کامپیوتری، یک نقطه متمرکز به عنوان سرور وجود ندارد و هر کامپیوتر در هر لحظه می تواند Client و یا Server باشد. این نوع زیر ساخت شبکه معمولاً در دفاتر کوچک و با تعداد سیستمهای کلاینت حداکثر تا 10 عدد قابل پیاده سازی است. منابعی که بر روی این نوع شبکه ها به اشتراک گذاشته می شود، اغلب پرینتر و فایل است.
مدیریت این نوع شبکه ها کمی سخت است چون یکپارچگی در آنها وجود ندارد. امّا هزینه پیاده سازی آن پایین می‌باشد.
شبکه های Client/Server : همان طور که از نام آن پیداست، در این نوع شبکه تمامی منابع بر روی یک یا چند سرور متمرکز قرار دارند و سایر دستگاه های کلاینت متصل به شبکه، نقش سرویس گیرنده را دارند.
از مزایای این نوع زیرساخت شبکه می توان به مدیریت آسان منابع (Administration) اشاره نمود. این مدیریت می تواند شامل تعیین سطح دسترسی ها، کنترل ترافیک شبکه، تهیه نسخه پشتیبان از اطلاعات و … باشد.
البته باید در نظر داشت هزینه های راه اندازی این نوع شبکه به مراتب بیشتر از یک شبکه Peer-to-Peer است.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع شبکه، استانداردها و تجهیزات به بخش گنجینه دانش و نیز محصولات مراجعه فرمایید